روزنامه فرهیختگان در گزارشی با اشاره به افزایش آمار فساد اداری در ایران نوشت که طی شش سال گذشه دست‌کم ۸۶۳ نفر از اعضای شوراهای شهر و شهرداران در کشور بازداشت شده‌اند. طبق این گزارش، تنها از سال ۱۴۰۰ تا کنون تعداد ۴۳۰ نفر از اعضای شورای شهر و شهرداران در کشور بازداشت شده‌اند.
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد، روز ۲۹ مهر ماه در گزارشی از بازداشت حداقل ۲۰ نفر از اعضای شورای‌شهر و شهرداران در مناطق شهری کشور در دو هفته گذشته خبر داد.
بازداشت شهردار پاتاوه و چند نفر از اعضای شورای این شهر، بازداشت هفت‌نفر از اعضای شورای شهر و شهرداری آبعلی، بازداشت چهارنفر در شهر پاکدشت و عزل سه عضو شورای اسلامی شهر تالش از سوی فرماندار این شهرستان، بخشی از این اخبار است.
فرهیختگان در گزارش خود با اشاره به اینکه طی سال‌های ۱۴۰۰ تا هفت‌ماهه نخست ۱۴۰۳، تعداد ۴۳۰ نفر از اعضای شورای شهر و شهرداران در کشور به دلیل تخلفات گسترده و فسادهای مالی بازداشت شده‌اند، نوشت: «این عدد را در کنار دستگیری ۴۳۳ نفر طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ قرار دهیم، تعداد دستگیری‌ها به ۸۶۳ نفر می‌رسد.»
فساد در سیستم شهرداری و شوراهای شهر و بازداشت شهرداران، اعضای شورای شهر و مدیران میانی شهرداری‌ها در سال‌های گذشته بارها خبرساز شده است.
در یکی از این موارد، هادی کسایی‌زاده، روزنامه‌نگار داخل ایران، ویدیویی منتشر کرد که در آن فردی می‌گوید که در ازای انتصاب او به عنوان معاون شهرسازی و معماری شهرداری منطقه یک تهران، سعید صدرزاده، دستیار علیرضا زاکانی، شهردار تهران، از او درخواست ۴۰۰ سکه طلا و ۴۵۰ هزار دلار کرد.
روند افزایشی آمار بازداشت‌شدگان
طبق آمارهای منتشرشده در فرهیختگان، در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴۵ نفر از اعضای شورای شهر و شهرداران در سراسر کشور اغلب به دلیل تخلفات مالی بازداشت شده‌اند.
این آمار در سال ۱۴۰۱ تعداد ۶۸ نفر در سراسر کشور بوده و در سال ۱۴۰۲ با افزایش حدود ۹۸ درصدی به ۱۳۵ نفر رسید.
طی هفت ماه نخست امسال نیز حداقل ۸۲ نفر از مسئولان شهرداری و شوراهای شهر به دلیل تخلفات در حوزه شهری بازداشت شده‌اند.
فرهیختگان با اشاره به اینکه این گزارش صرفا تعداد دستگیرشدگانی است که خبر دستگیری آن‌ها در رسانه‌ها منتشر شده، خاطرنشان کرد که عدد اصلی شاید بیش از این‌ها باشد.
این گزارش در مقایسه‌ای آماری با اشاره به اینکه طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ کل بازداشت‌شدگان در حوزه شورای شهر، شورای روستاها، دهیاران و شهرداران و کارمندان شهرداری‌های کل کشور ۴۳۳ نفر بوده، نوشت که طی سه سال و نیم اخیر بدون درنظرگرفتن کارکنان شهرداری‌ها، دهیاران و اعضای شورای روستا، تعداد دستگیری‌ها به ۴۳۰ نفر رسیده است.
دلایل افزایش فساد اداری
فرهیختگان در بخشی از گزارش خود نوشت که وجود موقعیت‌های گسترده‌ای از تعارض منافع، انحصارهای وسیع، امضاهای طلایی، ساختار رانتی، سطح پایین کیفیت قوانین، دیوان‌سالاری پیچیده و چندلایه اداری و عدم شفافیت، ایران را در زمره کشورهای دارای فساد اداری قرار داده است.
بر پایه این گزارش، این وضعیت باعث انجام تخلفات اداری، دریافت رشوه، اختلاس، دزدی، تقلب، سوءاستفاده از موقعیت شغلی با هزینه و ریسک کم شده و همین کم‌هزینه بودن انجام تخلفات، زمینه را برای افزایش فساد اداری در ایران بیشتر کرده است.
فرهیختگان با بیان اینکه قبل از هر چیزی باید ارتباط فساد را با گلوگاه‌های آن شناخت، اینکه چرا در مدیریت شهری فساد زیاد بوده، دلایل مختلفی دارد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تخلفات ساختمانی از عوامل مختلفی همچون مسائل اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، مدیریتی و قوانین و مقررات نشئت می‌گیرد.
فساد اقتصادی در ارکان مختلف جمهوری اسلامی موضوعی است که بارها خبرساز شده است.
طی سال‌های گذشته گزارش‌های بسیاری از بازداشت مدیران سطوح مختلف کشور با اتهامات اقتصادی منتشر شده است.
در این میان، برخی از افرادی که در سال‌های پیش با اتهام فساد اقتصادی بازداشت شده بودند، به کار برگشتند.
بیشتر بخوانید: شهرام دبیری و حمید پورمحمدی؛ دو متهم فساد اقتصادی معاون پزشکیان شدند
«اعتمادآنلاین» روز ۱۸ آذر ۱۴۰۲ با انتشار یک اینفوگرافی نوشت اختلاس‌گران در حال رقابت با هم برای چپاول پول مردم ایران هستند.
این رسانه ۱۴ اختلاس و پرونده فساد مالی بزرگ را از سال ۱۳۷۱ تا ۱۴۰۲ فهرست کرد که کمترین آن مربوط به پرونده چهار میلیارد تومانی شهرام جزایری در سال ۱۳۸۱ و بیشترینش مربوط به چای دبش است.